Hoe werkt een weercomputer?

Een weercomputer maakt gebruik van talrijke meetgegevens van de huidige atmosferische omstandigheden om talloze complexe natuurkundige berekeningen uit te voeren. Het resultaat levert ons weerkaarten en -grafieken op die ons op weg moeten zetten naar een verwachting van de ontwikkelingen van het weerbeeld voor de volgende dagen. Deze kunnen helaas niet zomaar simpelweg worden omgezet in cijfers.

De gegevens over oa. luchtdruk, temperatuur, wind en luchtvochtigheid waarmee weercomputers rekenen zijn afkomstig van weerstations op land, boeien op zee, weerschepen, weersatellieten, weerballonnen, vliegtuigen en radarsystemen. De berekeningen worden gemaakt voor een netwerk van roosterpunten op verschillende hoogtes, zodat inzicht wordt verkregen van veranderingen in de hele atmosfeer. Om deze miljarden berekeningen te kunnen uitvoeren hebben we enorme supercomputers nodig. Weerdiensten in verschillende landen hebben zo'n eigen supercomputer ter beschikking, maar soms worden de krachten ook over een heel continent gebundeld zoals bijvoorbeeld met de Europese weercomputer ECMWF het geval is.

Aangezien de toestand van onze atmosfeer in alle verschillende lagen ervan nooit 100% nauwkeurig gekend kan zijn gaan die weercomputers dus aan de slag met informatie die per definitie niet perfect nauwkeurig is. Daardoor zal de uitkomst altijd fouten bevatten. Afhankelijk van de situatie zijn die fouten voor een bepaalde regio en een bepaald tijdstip soms belangrijk en groot, en in andere gevallen dan weer minder beduidend. Soms is de betrouwbaarheid van de uitkomst daardoor beperkt tot enkele dagen, soms kunnen we echter ook een idee krijgen tot meer dan een week vooruit. Het gebeurt echter ook vaak dat de grote lijnen reeds een hele tijd vastliggen, maar dat de invulling van de details lang op zich laat wachten. Zo kan het bijvoorbeeld perfect voorvallen dat we niet weten of het morgen droog of nat wordt, terwijl we wel zeker kunnen zijn dat het de dagen nadien droog en fris blijft... In heel veel gevallen gaat het weer zich nooit helemaal perfect laten voorspellen, maar kunnen we dankzij de weercomputers wel een verwachting opstellen die dicht aansluit bij de feiten.
Neerslagzones zijn vaak redelijk in te schatten wat timing en hoeveelheden betreft, buien zullen daarentegen nooit goed voorspelbaar worden. Tenminste niet als je eist dat precies bekend zal zijn waar die buien precies opduiken, hoe laat, voor hoe lang en hoeveel neerslag ze zullen meebrengen.