't Kan vriezen 't kan dooien
Ruben - 28/11/2014 - 10:18
Het is een groot cliché, maar het gaat in dit geval zelfs letterlijk op.
Want hoe koud het de volgende dagen en nachten wordt hangt af van een aantal fragiele details.
Van cruciaal belang is vooral het precieze gedrag van een hogedrukgebied boven onze omgeving, en meer bepaald waar z'n as exact terechtkomt. Dit bepaalt namelijk de windrichting en deels ook de windsnelheid. Komt de wind uit richtingen tussen zuidwest en noord, dan zal er eerder vochtige en minder koude lucht worden aangevoerd. Vanwege bewolking zal de nachtelijke uitstraling ook minder sterk kunnen uitpakken. Komt het hogedrukgebied zodanig te liggen dat de stroming hoofdzakelijk noordoostelijk tot oostelijk blijft, dan krijgen we aanvoer van van oorsprong koude en drogere luchtmassa's. De kans op bewolking is dan ook kleiner waardoor het 's nachts veel sterker kan afkoelen. Zodoende kan het 's nachts net zo goed -3 als +3°C worden.
Indien we pal onder de kern van het hogedrukgebied terechtkomen is er bovendien kans op vorming van mist. Mist die vervolgens mogelijk ook overdag lang kan blijven plakken waardoor de temperatuur misschien eens bij +2°C blijft steken i.p.v. op te lopen naar +5 of +6°C onder de zon.
Het lijkt me zo goed als zeker dat we vanaf zondagochtend tot eind volgende week geregeld met nachtvorst te maken gaan krijgen. Hoe vaak en hoeveel graden het uiteindelijk zal vriezen is echter nog onduidelijk.
Een mooi voorbeeld van het verschil tussen wolken of geen wolken zien we in de berekeningen van respectievelijk ECMWF en GFS voor aankomende maandag.
Op bijgevoegde weerkaartjes betekent wit onbewolkt en zwart bewolkt. Zo zien we dat ECMWF over een groot deel van Limburg bewolking verwacht, waardoor de temperatuur enkel in het noorden onder nul zakt. Volgens GFS krijgen we echter overal opklaringen (met soms misschien eens wat wolkjes) waardoor het wel overal zal vriezen. Het gaat hier om stralingskou.
Een mooi voorbeeld van een nog groter verschil in minima vinden we bij de kaarten voor woensdagochtend.
ECMWF laat de wind dan uit het noordoosten waaien, met aanvoer van koude lucht met opklaringen. GFS voorziet echter aanvoer van vochtige en zachtere zeelucht uit het (noord)westen. ECMWF komt zodoende met -4 over het oosten terwijl GFS +3 voorziet.
Bovenstaande grote verschillen mogen echter geen verrassing heten als je er de voorgaande dagen de pluimverwachtingen had bijgehaald. Daarin waren dit soort grote verschillen namelijk netjes te zien.
De ene keer zien we hierin bovendien veel koude oplossingen, de andere keer lijken de zachtere scenario's het pleit in hun voordeel te beslechten. De ervaring leert dat we in zo'n gevallen best rustig afwachten, en dus niet te snel conclusies trekken. Het is soms aandoenlijk om op weerforums te zien hoe winterliefhebbers panikeren bij elke weerkaart die warmer is dan dezelfde weerkaart uit een voorgaande berekening. En vervolgens bij een koudere berekening weer zielsgelukkig worden... met dus het risico om enkele uren later weer een slag van de hamer te krijgen. Zo werkt het dus niet, weerkaarten run na run letterlijk aflezen. En zelfs met de pluimverwachtingen in de hand wachten we best op 3 opeenvolgende temperatuurpluimen met dezelfde trend alvorens conclusies te trekken.
Temperatuurpluim ECMWF donderdagavond: De meerderheid voorziet geen nachtvorst meer vanaf woensdag, met maxima tussen +5 en +8°C.
Temperatuurpluim ECMWF vrijdagochtend: Er zijn weer heel wat berekeningen die de nachtvorst erin houden tot het eind van de week, met maxima beneden 5°C
